ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ 15 July 2025 AJ DI Awaaj
Chandigarh Desk – ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਉਮਰਦਾਰ ਮੈਰਾਥਨ ਦੌੜਾਕ ਫੌਜਾ ਸਿੰਘ ਨੇ 114 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਅਖੀਰਲੀ ਸਾਹ ਲੈ ਲਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿਹਾਂਤ ਨਾਲ ਸਿਰਫ਼ ਖੇਡ ਜਗਤ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਲਈ ਇਕ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਦਾ ਸਰੋਤ ਖਤਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਰਿਵਾਰਕ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ, ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਘਰ ਦੇ ਬਾਹਰ ਸੈਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਕਾਰ ਨੇ ਟੱਕਰ ਮਾਰੀ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹ ਗੰਭੀਰ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਗਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜਲੰਧਰ ਦੇ ਇੱਕ ਨਿੱਜੀ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਲਿਜਾਇਆ ਗਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦਮ ਤੋੜ ਦਿੱਤਾ।
ਫੌਜਾ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜਨਮ 1 ਅਪ੍ਰੈਲ 1911 ਨੂੰ ਜਲੰਧਰ ਦੇ ਬਿਆਸ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਰੱਖਦੇ ਸਨ ਤੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਕਈ ਅਜਿਹੇ ਮੋੜ ਵੇਖੇ, ਜਿੱਥੋਂ ਇੱਕ ਆਮ ਇਨਸਾਨ ਟੁੱਟ ਜਾਂਦਾ, ਪਰ ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹੌਂਸਲੇ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧਦੇ ਰਹੇ।
ਮੈਰਾਥਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ – 92 ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ
ਫੌਜਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮੈਰਾਥਨ ਸਾਲ 2000 ਵਿੱਚ ਦੌੜੀ, ਜਦੋਂ ਉਹ 92 ਸਾਲ ਦੇ ਸਨ। ਇਤਿਹਾਸ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ – ਉਹ ਵਿਸ਼ਵ ਦੇ ਪਹਿਲੇ 100 ਸਾਲਾ ਦੌੜਾਕ ਬਣੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲੰਬੀ ਦੌੜਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈ ਕੇ ਇਹ ਸਾਬਤ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਮਰ ਸਿਰਫ਼ ਇਕ ਗਿਣਤੀ ਹੈ।
ਨਿੱਜੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਦੁੱਖਾਂ ਦਾ ਸਾਗਰ
ਫੌਜਾ ਸਿੰਘ ਦਾ ਵਿਆਹ ਗਿਆਨ ਕੌਰ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ ਤੇ ਸਧਾਰਨ ਜੀਵਨ ਜੀਉਂਦੇ ਰਹੇ। ਪਰ 1992 ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਤਨੀ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। 1994 ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਛੋਟੇ ਪੁੱਤਰ ਕੁਲਦੀਪ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਹਾਦਸੇ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਵੱਡੀ ਧੀ ਵੀ ਸਥਾਨਕ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਦਿਨ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਇਹ ਸਾਰੇ ਘਟਨਾ-ਕ੍ਰਮ ਫੌਜਾ ਸਿੰਘ ਲਈ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਆਘਾਤ ਸਨ।
ਇਹ ਦੁੱਖਾਂ ਦੇ ਪਲ ਉਹਨੂੰ ਲੰਡਨ ਲੈ ਗਏ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਸੁਖਜਿੰਦਰ ਨਾਲ ਰਹਿਣ ਲੱਗ ਪਏ। ਉਥੇ ਉਹ ਇਕੱਲਾਪਨ ਅਤੇ ਉਦਾਸੀ ਵਿਚ ਜੀਵਨ ਬਿਤਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਪਰ ਇਕ ਰਾਤ, ਟੀਵੀ ‘ਤੇ ਲੰਡਨ ਮੈਰਾਥਨ ਦੀ ਘੋਸ਼ਣਾ ਸੁਣਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਰੁਖ ਮੁੜ ਗਿਆ।
ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਬਣੀ ਦੌੜ
ਫੌਜਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਦੌੜ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਸਾਥੀ ਬਣਾਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਤੋਂ ਉਮੀਦ, ਦੁੱਖ ਤੋਂ ਜੋਸ਼ ਤੇ ਓਲ੍ਹਾ ਤੋਂ ਉਮੀਦ ਦੀ ਦੌੜ ਲਾਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਕਈ ਦੌੜਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈ ਕੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਰਿਕਾਰਡ ਬਣਾਏ, ਸਗੋਂ ਕਈਆਂ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਦਾ ਸਰੋਤ ਵੀ ਬਣੇ।
ਫੌਜਾ ਸਿੰਘ ਸਾਡੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਵਿਚ ਸਦਾ ਲਈ ਜੀਵੰਤ ਰਹਿਣਗੇ – ਇਕ ਜਿੰਦੇ ਜਾਗਦੇ ਲੈਜੰਡ, ਜੋ ਦੱਸ ਗਿਆ ਕਿ ਜਿੰਦਗੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਉਮਰ ਵਿਚ ਨਵੀਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
