ਮੰਡੀ, 15 ਜੂਨ 2025 , Aj Di Awaaj
Himachal Desk: ਘਰੇਲੂ ਖਾਦ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਤੋਂ ਹਰ ਮਹੀਨੇ 20 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਕਮਾਈ ਕਰ ਰਹੀ ਸਾਵਣੀ ਦੇਵੀ ਨੇ ਸਿਰਫ਼ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਸੁਪਨੇ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੰਭਾਲੇ, ਬਲਕਿ ਹੋਰ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਆਤਮਨਿਰਭਰ ਬਣਨ ਦੀ ਰਾਹ ਦਿਖਾਈ ਹੈ। ਬਲ੍ਹ ਘਾਟੀ ਦੇ ਚੰਡਯਾਲ ਪਿੰਡ ਦੀ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਸਾਵਣੀ ਦੇਵੀ ਨੇ ਕੋਰੋਨਾ ਕਾਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਕ਼ਤ ਦੇ ਖਾਣੇ ਲਈ ਤਰਸਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹੁਨਰ ਅਤੇ ਮਿਹਨਤ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਹਾਰਾ ਦਿੱਤਾ, ਬਲਕਿ ਸਵੈ-ਸਹਾਇਤਾ ਸਮੂਹ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਦੂਜੀਆਂ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਲਈ ਵੀ ਮਿਸਾਲ ਕਾਇਮ ਕੀਤੀ।
ਦੁਰਗਾ ਸਵੈ-ਸਹਾਇਤਾ ਸਮੂਹ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਸਾਵਣੀ ਦੇਵੀ ਅਤੇ ਉਸਦੀਆਂ ਸਾਥੀ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਸੀਰਾ-ਬੜੀਆਂ, ਅਚਾਰ, ਦਲੀਆ, ਬੁਰਾਂਸ਼ ਜੂਸ, ਸੋਇਆ ਮਟਰ, ਆਂਵਲਾ ਕੈਂਡੀ ਅਤੇ ਨਮਕੀਨ ਵਰਗੇ ਖਾਦ ਪਦਾਰਥ ਘਰੇਲੂ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਤਿਆਰ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਸਾਵਣੀ ਦੇ ਪਤੀ ਅਤੇ ਦੋ ਪੁੱਤਰ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਕੋਰੋਨਾ ਦੌਰਾਨ ਪਤੀ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਅਤੇ ਕੰਮ ਦੇ ਮੌਕੇ ਘੱਟ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਸਾਵਣੀ ਨੇ ਸਿਲਾਈ ਦਾ ਹੁਨਰ ਕੰਮ ਆਇਆ ਅਤੇ ਉਧਾਰ ‘ਤੇ ਕੱਪੜਾ ਲੈਕੇ ਮਾਸਕ ਬਣਾਏ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਘਰ ਦੀ ਰੋਜ਼ੀ-ਰੋਟੀ ਦਾ ਬੰਦੋਬਸਤ ਹੋਇਆ।
ਸਾਵਣੀ ਦੇਵੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਸਰਕਾਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਵੈ-ਸਹਾਇਤਾ ਸਮੂਹ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਣਾਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੇਹੂੰ ਪੀਸਣ ਵਾਲੀ ਮਸ਼ੀਨ ਅਤੇ ਸਮੱਗਰੀ ਲਈ 50 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਮਿਲੀ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਪੀ.ਐੱਮ.ਐੱਫ.ਐੱਮ.ਈ. ਯੋਜਨਾ ਅਧੀਨ 57 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਦੀ ਵਿੱਤੀ ਮਦਦ ਵੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ। ਹੁਣ ਉਹ ਪ੍ਰਤੀਮਾਹ 60 ਕਿਲੋ ਤੱਕ ਸੀਰਾ ਤਿਆਰ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸਦੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ 180 ਤੋਂ 260 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋ ਦੀ ਕੀਮਤ ਮਿਲ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ 15 ਤੋਂ 20 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਆਮਦਨ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।
ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ ‘ਸਰਸ ਮੇਲੇ’ ਅਤੇ ‘ਹਿਮ ਇਰਾ’ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਾਬਤ ਹੋਏ ਹਨ। ਸੁੰਦਰਨਗਰ ਵਿੱਚ ਮਹਿਲਾ ਦਿਵਸ ‘ਤੇ ਭੇਲਪੁਰੀ-ਨਿੰਬੂ ਪਾਣੀ ਦੇ ਸਟਾਲ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 12 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਦੀ ਆਮਦਨ ਹੋਈ। ਰੱਖੜੀ, ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮੌਕਿਆਂ ‘ਤੇ ਵੀ ਉਹ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਉਤਪਾਦ ਤਿਆਰ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਸਾਵਣੀ ਦੇਵੀ ਨੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ੀ ਵਿਗਿਆਨ ਕੇਂਦਰ ਤੋਂ ਖਾਦ ਪਦਾਰਥ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਲਈ ਹੈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਇੱਕ ਮਾਸਟਰ ਟ੍ਰੇਨਰ ਵਜੋਂ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹਨ। ਉਹ ‘ਆਸ਼ੀਸ਼ ਗਰਾਮ ਸਮੂਹ’ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਵੀ ਹੈ ਅਤੇ ਮੰਨਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰੀ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਨੇ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬੈਠੀਆਂ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਨੂੰ ਆਰਥਿਕ ਸਵਾਲੰਬਨ ਦਾ ਮੌਕਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਚੰਡਯਾਲ ਪੰਚਾਇਤ ਦੀਆਂ ਨਿਰਮਲਾ ਦੇਵੀ, ਆਕ੍ਰਿਤੀ, ਪਾਇਲ, ਖਿਮੀ ਦੇਵੀ, ਅਨੀਤਾ, ਚਿੰਤਾ, ਮਾਇਆ, ਅਤੇ ਮੀਨਾ ਵਰਗੀਆਂ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਵੀ ਇਸ ਸਮੂਹ ਨਾਲ ਜੁੜ ਕੇ ਵਾਧੂ ਆਮਦਨ ਕਮਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਪੰਚਾਇਤ ਦੀ ਤਾਰਾ ਦੇਵੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪੀ.ਜੀ.ਆਈ. ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਇਲਾਜ ਦੌਰਾਨ ਪੈਸਿਆਂ ਦੀ ਲੋੜ ਪੈਣ ‘ਤੇ ਉਹ ਇਸ ਸਮੂਹ ਨਾਲ ਜੁੜ ਗਈਆਂ। ਹੁਣ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਸਥਿਤੀ ਵੀ ਬਿਹਤਰ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਮਹਿਲਾ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ‘ਤੇ ਉਹ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਠਾਕੁਰ ਸੁਖਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸੁੱਖੂ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਵੀ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।
