ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੇ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿਚਾਲੇ ਦੂਸਰਾ ਦੌਰ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਅੱਜ ਇਸਤਾਂਬੁਲ ‘ਚ, ਆਤੰਕਵਾਦ ਤੇ ਸਰਹੱਦੀ ਤਣਾਅ ‘ਤੇ ਹੋਵੇਗੀ ਚਰਚਾ

25 ਅਕਤੂਬਰ 2025 ਅਜ ਦੀ ਆਵਾਜ਼

International Desk:  ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਤੇ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਅੱਜ (25 ਅਕਤੂਬਰ 2025) ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਇਸਤਾਂਬੁਲ ਵਿੱਚ ਦੂਜੇ ਦੌਰ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨਗੇ। ਇਸ ਬੈਠਕ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਸਰਹੱਦ ਉੱਤੇ ਤਣਾਅ ਘਟਾਉਣਾ ਅਤੇ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਆਤੰਕੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਹੈ। ਇਹ ਵਾਰਤਾ ਕਤਰ ਅਤੇ ਤੁਰਕੀ ਦੀ ਮੱਧਸਥਤਾ ਨਾਲ ਕਰਵਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।

ਪਹਿਲਾ ਦੌਰ ਅਤੇ ਮੌਜੂਦਾ ਹਾਲਾਤ
ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਪਹਿਲਾ ਦੌਰ 19 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਦੋਹਾ (ਕਤਰ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਸ ਮੀਟਿੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਰਹੱਦ ਉੱਤੇ ਅਸਥਾਈ ਸ਼ਾਂਤੀ ਕਾਇਮ ਹੋਈ ਸੀ। ਦੋਵਾਂ ਪੱਖਾਂ ਨੇ ਸਹਿਮਤੀ ਜਤਾਈ ਸੀ ਕਿ ਦੂਜੀ ਬੈਠਕ 25 ਅਕਤੂਬਰ ਨੂੰ ਇਸਤਾਂਬੁਲ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ, ਤਾਂ ਜੋ ਆਪਸੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਬੰਧੀ ਚਿੰਤਾਵਾਂ ਦਾ ਹੱਲ ਕੱਢਿਆ ਜਾ ਸਕੇ ਤੇ ਆਤੰਕਵਾਦ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਸਾਂਝੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਤੈਅ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕੇ।

ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀਆਂ ਮੰਗਾਂ
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਟੀ.ਟੀ.ਪੀ (ਤਹਰੀਕ-ਏ-ਤਾਲਿਬਾਨ ਪਾਕਿਸਤਾਨ) ਅਤੇ ਬੀ.ਐਲ.ਏ (ਬਲੋਚਿਸਤਾਨ ਲਿਬਰੇਸ਼ਨ ਆਰਮੀ) ਵਰਗੀਆਂ ਆਤੰਕੀ ਸੰਗਠਨਾਂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਠੋਸ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ। ਇਸ ਲਈ ਇੱਕ ਭਰੋਸੇਯੋਗ ਨਿਗਰਾਨੀ ਤੰਤਰ (verification mechanism) ਬਣਾਉਣ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਅਫ਼ਗਾਨ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਉੱਤੇ ਹੋ ਰਹੇ ਹਮਲੇ ਰੋਕੇ ਜਾ ਸਕਣ ਤੇ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਈ ਜਾ ਸਕੇ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਰਤਾ ਲਿਆਉਣਾ ਹੈ, ਨਾ ਕਿ ਤਣਾਅ ਵਧਾਉਣਾ।

ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀ ਤਿਆਰੀ
ਅਫ਼ਗਾਨ ਪੱਖੋਂ ਇਸ ਗੱਲਬਾਤ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਉਪ ਮੰਤਰੀ ਮੌਲਵੀ ਰਹਮਤੁੱਲਾਹ ਨਜੀਬ ਕਰਨਗੇ। ਅਫ਼ਗਾਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਬੈਠਕ ਵਿੱਚ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਬਾਕੀ ਰਹਿ ਗਏ ਮਸਲਿਆਂ ‘ਤੇ ਵੀ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।

ਸਰਹੱਦ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦਾ ਸੰਦਰਭ
ਅਗਸਤ 2021 ਵਿੱਚ ਤਾਲਿਬਾਨ ਵੱਲੋਂ ਕਾਬੁਲ ‘ਤੇ ਕਬਜ਼ੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਆਤੰਕੀ ਹਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਦੋਸ਼ ਹੈ ਕਿ ਟੀ.ਟੀ.ਪੀ ਦੇ ਆਤੰਕੀ ਅਫ਼ਗਾਨ ਜ਼ਮੀਨ ਤੋਂ ਹਮਲੇ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, 2,611 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਬੀ ਡਿਊਰੈਂਡ ਰੇਖਾ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵੀ ਵਿਵਾਦ ਜਾਰੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਇਸਨੂੰ ਅਧਿਕਾਰਕ ਸਰਹੱਦ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦਾ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਝੜਪਾਂ ਅਤੇ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।

ਉਮੀਦਾਂ
ਇਸ ਵਾਰ ਦੀ ਇਸਤਾਂਬੁਲ ਬੈਠਕ ਤੋਂ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਭਰੋਸਾ ਮੁੜ ਕਾਇਮ ਕਰਨ ਤੇ ਸਾਂਝੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਰਣਨੀਤੀ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਠੋਸ ਫੈਸਲੇ ਲਏ ਜਾਣਗੇ। ਆਤੰਕਵਾਦ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਸਾਂਝੀ ਕਾਰਵਾਈ ਤੇ ਸਰਹੱਦੀ ਵਿਵਾਦ ਦੇ ਹੱਲ ਵੱਲ ਇਹ ਬੈਠਕ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਦਮ ਮੰਨੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।