16 ਅਗਸਤ 2025 — Aj DI Awaaj
ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਡੈਸਕ: ਮੈਕਸੀਕੋ, ਗੁਆਟੇਮਾਲਾ ਅਤੇ ਬੀਲੀਜ਼ ਨੇ ਮਾਇਆ ਜੰਗਲ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਮਝੌਤਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਮਾਇਆ ਵਰਖਾ ਵਾਲਾ ਜੰਗਲ, ਜਿਸਨੂੰ ਅਕਸਰ “ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਫੇਫੜੇ” ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਹੁਣ ਤਿੰਨ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਸਾਂਝੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨਾਲ ਸੰਰੱਖਿਅਤ ਰਹੇਗਾ। ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਤਿੰਨਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਮਿਲ ਕੇ ਇੱਕ ਤ੍ਰਿਸ਼ਤਰੀ ਪ੍ਰਾਕ੍ਰਿਤਿਕ ਸੰਰੱਖਿਤ ਖੇਤਰ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ।
ਇਹ ਸੰਰੱਖਿਤ ਖੇਤਰ 1.40 ਕਰੋੜ ਏਕੜ ਤੋਂ ਵੱਧ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਇਹ ਲੈਟਿਨ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਅਮੇਜ਼ਨ ਦੇ ਬਾਅਦ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਜੰਗਲ ਸੰਰੱਖਣ ਖੇਤਰ ਬਣੇਗਾ।
ਮੈਕਸੀਕੋ ਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਕਲਾਡੀਆ ਸ਼ੀਨਬਾਊਮ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਇਤਿਹਾਸਕ ਕਦਮ ਦੱਸਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮਾਇਆ ਜੰਗਲ ਸਿਰਫ਼ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿਲੱਖਣ ਜੀਵ-ਜੰਤੂਆਂ ਦਾ ਘਰ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਇਕ ਅਨਮੋਲ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤਿਕ ਵਿਰਾਸਤ ਵੀ ਹੈ। ਗੁਆਟੇਮਾਲਾ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਰਨਾਰਡੋ ਅਰੇਵਾਲੋ ਅਤੇ ਬੀਲੀਜ਼ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਜੌਨੀ ਬ੍ਰਿਸੇਨੋ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਪਹਿਲ ‘ਤੇ ਆਪਣੀ ਸਹਿਮਤੀ ਦਿੱਤੀ।
ਰੇਲ ਲਾਈਨ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ‘ਤੇ ਵਿਵਾਦ
ਇਸ ਸਮਝੌਤੇ ਦੇ ਨਾਲ, ਮਾਇਆ ਟ੍ਰੇਨ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚਰਚਾ ਹੋਈ। ਇਹ ਰੇਲ ਲਾਈਨ ਦੱਖਣੀ ਮੈਕਸੀਕੋ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਗੁਆਟੇਮਾਲਾ ਅਤੇ ਬੀਲੀਜ਼ ਤੱਕ ਲਗਭਗ 1,000 ਮੀਲ ਲੰਮੀ ਹੋਏਗੀ। ਇਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਯੁਕਾਤਾਨ ਦੀਪਸਥਲੀ ਦੇ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੈਲਾਨੀ ਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪੇਂਡੂ ਇਲਾਕਿਆਂ ਅਤੇ ਮਾਇਆ ਸਭਿਆਚਾਰਕ ਖੰਡਰਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜਣਾ ਹੈ।
ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਵਿਵਾਦਾਂ ‘ਚ ਘਿਰਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਪਿਛਲੇ ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 70 ਲੱਖ ਦਰੱਖਤਾਂ ਦੀ ਕਟਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾ ਚੁਕੀ ਹੈ। ਪਰਿਆਵਰਨ ਵਿਦਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਮਾਇਆ ਜੰਗਲ ਦੇ ਪਰਿਸਥਿਤਿਕ ਤੰਤਰ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਗੁਆਟੇਮਾਲਾ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਾਫ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸੰਰੱਖਿਤ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਨਹੀਂ ਦੇਣਗੇ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਮੈਕਸੀਕੋ ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਹੁਣ ਤਿੰਨੋ ਦੇਸ਼ ਇਹੋ ਜਿਹਾ ਹੱਲ ਲੱਭ ਰਹੇ ਹਨ ਜਿਸ ਨਾਲ ਰੇਲ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਤੋਂ ਜੰਗਲਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਵੇ।
ਇਹ ਸਮਝੌਤਾ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪਰਿਆਵਰਨ ਸੰਰੱਖਣ ਵੱਲ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਦਮ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਭਵਿੱਖ ਦੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਲਈ ਮਾਇਆ ਜੰਗਲ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲ ਕੇ ਰੱਖਣ ਦੀ ਵਿਸ਼ਵ ਭਰ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਵੀ ਯਾਦ ਦਿਲਾਉਂਦਾ ਹੈ।
