ਸ਼ਿਮਲਾ, 21 ਫ਼ਰਵਰੀ 2025 Aj Di Awaaj
ਸ਼ਿਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਰੋਹਿਤ ਠਾਕੁਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਹਰ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਗੁਣਵੱਤਾਪੂਰਨ, ਸਮਾਨ ਅਤੇ ਸਮਾਵਸ਼ੀਕ ਸ਼ਿਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਯੂਨੇਸਕੋ ਨਾਲ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਕਰੇਗੀ। ਸਰਕਾਰ ਸ਼ਿਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਸੁਧਾਰ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਯੂਨੇਸਕੋ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਸੰਭਾਵਿਤ ਖੇਤਰਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਜਲਦੀ ਹੀ ਇੱਕ ਸਮਝੌਤਾ ਪੱਤਰ ‘ਤੇ ਹਸਤਾਖਰ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਉਹ ਅੱਜ ਇੱਥੇ ਯੂਨੇਸਕੋ ਦੇ ਇੱਕ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਮੰਡਲ ਨਾਲ ਹੋਈ ਬੈਠਕ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ।
ਸ਼ਿਖਿਆ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਖਿਆ ਹਮੇਸ਼ਾ ਤੋਂ ਹੀ ਸਰਵੋਚ ਪ੍ਰਾਇਕਤਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਗੱਲ ਇਸ ਤੱਥ ਨਾਲ ਸਾਬਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਅੱਜ ਰਾਜ ਦੀ ਸਾਖਰਤਾ ਦਰ 83% ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ, ਜਦਕਿ 1971 ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਰਾਜ ਦਰਜਾ ਮਿਲਣ ਦੇ ਸਮੇਂ ਇਹ ਸਿਰਫ਼ 7% ਸੀ। ਹਾਲੀਆ ਸਾਲਾਂ ‘ਚ ਸ਼ਿਖਿਆ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ‘ਚ ਕੁਝ ਹੱਦ ਤੱਕ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ, ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਉੱਚ-ਸਤਰੀਅ ਸ਼ਿਖਿਆ ਦੇਣ ਲਈ ਕਈ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਦੇ ਹੌਸਲਾਵਰਦ ਨਤੀਜੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਿਪੋਰਟ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਆਪਣੇ ਕੁੱਲ ਬਜਟ ਦਾ 20% ਹਿੱਸਾ ਸਿਰਫ਼ ਸ਼ਿਖਿਆ ਖੇਤਰ ਲਈ ਰਾਖਵਾਇਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਸਮਰਪਣ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹ ਰਹੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਉੱਚ-ਗੁਣਵੱਤਾਵਾਂ ਵਾਲੀ ਸ਼ਿਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਵਚਨਬੱਧ ਹੈ। ਇਸ ਉਦੇਸ਼ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਹਰ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਹਲਕੇ ਵਿੱਚ ਰਾਜੀਵ ਗਾਂਧੀ ਡੇ-ਬੋਰਡਿੰਗ ਸਕੂਲ ਖੋਲ੍ਹੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਹੀ ਛੱਤ ਹੇਠ ਸਭ ਆਧੁਨਿਕ ਸਹੂਲਤਾਂ ਉਪਲਬਧ ਹੋਣਗੀਆਂ, ਤਾਂ ਕਿ ਉਹ ਭਵਿੱਖ ਦੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਡਟ ਕੇ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਸਕਣ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰਾਜ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦਾ ਸਿੱਖਣ ਦਾ ਪੱਧਰ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਸ਼ਿਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਨਵੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਲਿਆਂਦੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਉਮੀਦ ਜਤਾਈ ਕਿ ਯੂਨੇਸਕੋ ਨਾਲ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਕਰਕੇ ਇਹ ਯਤਨ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਣਗੇ।
ਸ਼ਿਖਿਆ ਸਕੱਤਰ ਰਾਕੇਸ਼ ਕੰਵਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸ਼ੈਖਣ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਅਧਿਆਪਕ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੂਰੇ ਟੀਚਰ ਸਟਾਫ਼ ਨੂੰ ਇਕੱਠੇ ਪ੍ਰਸ਼ਿਕਸ਼ਣ ਦਿੱਤਾ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਕਿ ਉਹ ਇੱਕ ਟੀਮ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਕੇ ਵਧੀਆ ਨਤੀਜੇ ਦੇ ਸਕਣ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਨ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਰੀ ਬੁਨਿਆਦੀ ਸਹੂਲਤਾਂ ਮੌਜੂਦ ਹਨ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲੇ ਦੀ ਦਰ ਉੱਚੀ ਹੈ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿੰਗ ਅਨੁਪਾਤ ਵੀ ਸਮਤੁਲਿਤ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਦੂਰ-ਦੂਰਲੇ ਪਿੰਡਾਂ ਤੱਕ ਵੀ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲ ਪਹੁੰਚ ਰਹੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਰਾਜ ਭਰ ‘ਚ ਵਪਾਰਕ ਅਤੇ ਤਕਨੀਕੀ ਅਧਾਰਿਤ ਕੋਰਸ ਵੀ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਚੱਲ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ‘ਚ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਕੂਲਾਂ ਨੂੰ ਕੁਲਸਟਰ ਮਾਡਲ ‘ਚ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਸ਼ਿਖਿਆ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ‘ਚ ਵਾਧੂ ਸੁਧਾਰ ਆਇਆ ਹੈ।
ਯੂਨੇਸਕੋ ਦੀ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਗਿਆ ਅਤੇ ਸ਼ਿਖਿਆ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਜੌਇਸ ਪੋਆਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਯੂਨੇਸਕੋ ਸ਼ਿਖਿਆ ਖੇਤਰ ‘ਚ ਟਰੇਨਿੰਗ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਗੇਤਾਰ ਹੈ। ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ‘ਚ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੂੰ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਚਰਨਬੱਧ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਪ੍ਰਸ਼ਿਕਸ਼ਣ ਦੇਣ ਲਈ, ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤਾ ਪੱਤਰ ‘ਤੇ ਦਸਤਖਤ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗੁਣਵੱਤਾਪੂਰਨ ਸ਼ਿਖਿਆ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਲਈ ਅਨੁਭਵਾਂ ਦੀ ਸਾਂਝ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ ਬਲਾਕ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਸਿਖਲਾਈ ਐਕਸਚੇਂਜ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਚਲਾਏ ਜਾਣਗੇ।
ਸਮਗ੍ਰ ਸ਼ਿਖਿਆ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪਰਿਯੋਜਨਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ, ਰਾਜੇਸ਼ ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਖਿਆ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਸਥਿਤੀ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਸਤੁਤੀ ਦਿੰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਯੂਨੇਸਕੋ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ, ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਸਕੂਲਾਂ ਨੂੰ ਨਵੀਨਤਾ ਅਤੇ ਉਤਕ੍ਰਿਸ਼ਟਤਾ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਤਤਪਰ ਹੈ।
ਇਸ ਬੈਠਕ ‘ਚ ਉੱਚ ਸ਼ਿਖਿਆ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਡਾ. ਅਮਰਜੀਤ ਸ਼ਰਮਾ, ਪ੍ਰਾਰੰਭਿਕ ਸ਼ਿਖਿਆ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਆਸ਼ੀਸ਼ ਕੋਹਲੀ ਅਤੇ ਯੂਨੇਸਕੋ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧੀ ਮੰਡਲ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਸ਼ਰਧਾ ਚਿਕਰੂਰ ਤੇ ਸ਼ੈਲੇਂਦਰ ਸ਼ਰਮਾ ਨੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤੇ।
