ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸਸ਼ਕਤ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਨੇ ਮਹਿਲਾਵਾਂ
ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਸਮਾਵੇਸ਼ੀ ਵਿਕਾਸ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਯਕੀਨੀ
Himachal Desk: ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਸਮਾਜ ਦਾ ਅਟੁੱਟ ਹਿੱਸਾ ਹਨ। ਆਤਮਨਿਰਭਰ ਹਿਮਾਚਲ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿੱਚ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਦੀ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਰਾਜ ਸਰਕਾਰ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਨੂੰ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਰੱਖ ਕੇ ਕਈ ਭਲਾਈ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਦਾ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਚਲਾਣ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਿਹਤ, ਸਿੱਖਿਆ, ਸੁਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਆਜ਼ਾਦੀ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਸਕੀਮਾਂ ਦੇ ਲਾਭ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਰਹੇ ਹਨ।
ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਯਤਨਾਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਲਿੰਗ ਅਨੁਪਾਤ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੁਧਾਰ ਆਇਆ ਹੈ। ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਲਿੰਗ ਅਨੁਪਾਤ ਦੀ ਦਰ 2023 ਵਿੱਚ 947 ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ 2024 ਵਿੱਚ 964 ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਸੁਧਾਰ ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਕੁੜੀਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸੋਚ ਬਦਲੀ ਹੈ।
ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰ ਵੰਜਿਤ ਵਰਗਾਂ ਦੀਆਂ ਧੀਆਂ ਦੀ ਵਿਆਹ ਸਮੇਂ ਵਿੱਤੀਆ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਸੂਬੇ ਦੀਆਂ 3,956 ਲੜਕੀਆਂ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਕਨ੍ਯਾਦਾਨ ਯੋਜਨਾ ਤਹਿਤ 1,989.31 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਸ਼ਗੁਨ ਯੋਜਨਾ ਨੇ ਵੀ ਲੜਕੀਆਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਨਾਲ ਭਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਤਹਿਤ 12,192 ਲੜਕੀਆਂ ਨੂੰ 3,779.52 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਵਿੱਤ ਸਹਾਇਤਾ ਮਿਲੀ ਹੈ। ਇਹ ਯਤਨ ਸਾਬਤ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਹੁਣ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ ਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਲੜਕੀਆਂ ਵੀ ਆਤਮ-ਸਮਾਨ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਨਵੇਂ ਪੜਾਅ ‘ਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਵਿਧਵਾ ਪੁਨਰਵਿਵਾਹ ਯੋਜਨਾ ਰਾਹੀਂ ਵੀ ਵਿੱਤੀਆ ਸਹਾਇਤਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਤਹਿਤ 239 ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਨੂੰ 291.15 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।
ਸਮਾਜਕ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਸਮਾਜ ਦਾ ਸਮਾਵੇਸ਼ੀ ਵਿਕਾਸ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਵੰਜਿਤ ਵਰਗਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸਮਵੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ ਦਿਖਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਠਾਕੁਰ ਸੁਖਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸੁੱਖੂ ਨੇ ਅਨਾਥ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਦਿਆਂ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸੁੱਖ ਆਸ਼ਰਯ ਯੋਜਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਹੁਣ ਤਕ ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਤਹਿਤ 25.98 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਰਾਸ਼ੀ ਨਾਲ ਨਿਰਾਸ਼੍ਰਿਤ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਆਸਰਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਿੱਖਿਆ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਹਰ ਬੱਚੇ ਤੱਕ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਲਈ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸੁੱਖ ਸਿੱਖਿਆ ਯੋਜਨਾ ਤਹਿਤ 302.18 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਨਾਲ 9,859 ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਲਾਭ ਮਿਲਿਆ ਹੈ।
ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਕਦਮ ਚੁੱਕਦਿਆਂ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਭੂ-ਜੋਤ ਅਧਿਕਤਮ ਸੀਮਾ ਐਕਟ, 1972 ਵਿੱਚ ਸੋਧ ਕਰਕੇ ਧੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਵੱਖਰੀ ਇਕਾਈ ਮੰਨਿਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਾਇਜ਼ ਜਮੀਨ ਦੀ ਸੀਮਾ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਧੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਲੜਕਿਆਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੱਕ ਮਿਲੇਗਾ। ਇਸ ਨਾਲ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਦੇ ਜਾਇਦਾਦੀ ਅਧਿਕਾਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਣਗੇ।
ਮਹਿਲਾ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਵੱਲ ਇੱਕ ਹੋਰ ਵੱਡਾ ਕਦਮ ਹੈ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਸੁੱਖ ਸੁਰੱਖਿਆ ਯੋਜਨਾ। ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਅਧੀਨ ਬੀ.ਪੀ.ਐਲ. ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਦੋ ਧੀਆਂ ਲਈ ਸਰਕਾਰ 25,000 ਰੁਪਏ ਦੀ ਰਾਸ਼ੀ ਬੀਮਾ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨੂੰ 2-2 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਜੀਵਨ ਬੀਮਾ ਕਵਰ ਵੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਰਾਸ਼ੀ ਕੁੜੀ ਨੂੰ ਬਾਲਿਗ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਜਾਂ 27 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੱਕ ਜਮ੍ਹਾਂ ਰਹੇਗੀ।
ਕਾਮਕਾਜੀ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਲਈ ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰ ਸੋਲਨ, ਬੱਦੀ, ਪਾਲੰਪੁਰ, ਗਗਰੈਟ ਅਤੇ ਹੋਰ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ 13 ਨਵੇਂ ਕਾਮਕਾਜੀ ਮਹਿਲਾ ਹੋਸਟਲ ਬਣਾਵੇਗੀ। ਇਹ ਹੋਸਟਲ ਇਸ ਆਰਥਿਕ ਸਾਲ ‘ਚ 132 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਲਾਗਤ ਨਾਲ ਬਣਾਏ ਜਾਣਗੇ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ, ਸਸਤੇ ਅਤੇ ਸਹੂਲਤਯੋਗ ਆਵਾਸ ਦੀ ਸੁਵਿਧਾ ਮਿਲੇਗੀ।
ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਠਾਕੁਰ ਸੁਖਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸੁੱਖੂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਸਮਾਵੇਸ਼ੀ ਅਤੇ ਸਮਗ੍ਰ ਵਿਕਾਸ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਨੂੰ ਆਤਮਨਿਰਭਰ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਬਣਾਉਣ ਵੱਲ ਨਿਰੰਤਰ ਯਤਨ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੈ ਕਿ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਸ਼ਕਤ, ਸਮਵੇਸ਼ੀ ਅਤੇ ਨਵਾਂ ਹਿਮਾਚਲ ਨਿਰਮਿਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।
