ਸਫਲਤਾ ਦੀ ਕਹਾਣੀ: ਸਰਕਾਘਾਟ, 30 ਮਾਰਚ, 2025 Aj Di Awaaj
ਮੰਡੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਧਰਮਪੁਰ ਖੇਤਰ ਦੀਆਂ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਪਾਰੰਪਰਿਕ ਖੇਤੀ ਤੋਂ ਹੱਟਕੇ ਹਰੜ ਉਤਪਾਦਨ ਰਾਹੀਂ ਨਵਾਂ ਇਤਿਹਾਸ ਰਚ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਹਰੜ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ਲਈ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਸਮਰਥਨ ਮੁੱਲ (MSP) ਘੋਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ਨਾਲ ਇਹ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਹੋਰ ਵੀ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ 35 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋ ਦੀ ਦਰ ਨਾਲ ਹਰੜ ਵੇਚ ਰਹੀਆਂ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਹੁਣ 90 ਰੁਪਏ ਸਮਰਥਨ ਮੁੱਲ ਮਿਲਣ ਨਾਲ ਤਕਰੀਬਨ ਤਿੰਨ ਗੁਣਾ ਆਮਦਨ ਵਿੱਚ ਵਾਧੂ ਦੇ ਚੱਲੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਵਿਕਾਸ ਖੰਡ ਧਰਮਪੁਰ ਦੇ ਤਨੀਹਾਰ ਪਿੰਡ ਦੀ ਕਮਲੇਸ਼ ਕੁਮਾਰੀ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਿਹਨਤੀ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ‘ਚੋਂ ਇੱਕ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦਰ ਪੀੜ੍ਹੀ ਪਾਰੰਪਰਿਕ ਖੇਤੀ ਕਰਦਾ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਰਬੀ ਅਤੇ ਖਰੀਫ਼ ਦੀ ਫ਼ਸਲ ‘ਤੇ ਮੌਸਮ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਅਤੇ ਜੰਗਲੀ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਹਮਲੇ ਕਾਰਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਖੇਤੀ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਧਰਮਪੁਰ FPO ਨਾਲ ਜੁੜਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਤਿੰਨ-ਚਾਰ ਖੇਤਾਂ ‘ਚ ਹਰੜ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਫ਼ਸਲ ਬੰਦਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਚੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਖੰਡ ਵਿਕਾਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦਫ਼ਤਰ ਧਰਮਪੁਰ ਤੋਂ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮਿਲਣ ਉਪਰੰਤ, ਪਿੰਡ ਦੀਆਂ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਨੇ “ਜੈ ਬਾਬਾ ਕਮਲਾਹਿਆ” ਸਵੈ-ਸਹਾਇਤਾ ਸਮੂਹ ਬਣਾਇਆ। ਇਸ ਸਮੂਹ ਵਿੱਚ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਛੇ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜੋ ਆਚਾਰ ਆਦਿ ਬਣਾਕੇ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਦੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵੇਚਦੀਆਂ ਸਨ। ਬਰਾਂਡ ਨਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਕੀਮਤ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਰਹੀ ਸੀ। FPO ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ “ਪਹਾੜੀ ਰਤਨ” ਨਾਮਕ ਬਰਾਂਡ ਮਿਲਣ ਅਤੇ ਵਿਕਰੀ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਹੋਣ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲਾਭ ਹੋਇਆ। ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਆਪ ਵੀ ਜੈਵਿਕ ਹਰੜ ਵਰਤ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਦੁਧਾਰੂ ਪਸ਼ੂ ਵੀ ਪਾਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਭਨਾਂ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਰ ਮਹੀਨੇ 15 ਤੋਂ 18 ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਦੀ ਆਮਦਨ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।
ਕਮਲੇਸ਼ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸੁਖਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸੁੱਖੂ ਨੇ ਇਸ ਵਾਰ ਦੇ ਬਜਟ ਵਿੱਚ ਜੈਵਿਕ ਹਰੜ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਮੁੱਲ 90 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦਾ ਤਹਿ ਦਿਲੋਂ ਧੰਨਵਾਦ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਕਿਸਾਨ ਵਰਗ ਨੂੰ ਲਾਭ ਹੋਵੇਗਾ। ਜੋ ਕਿਸਾਨ ਜੰਗਲੀ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਕਾਰਨ ਖੇਤੀ ਛੱਡ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਉਹ ਵੀ ਹੁਣ ਫਿਰ ਤੋਂ ਖੇਤੀ ਦੀ ਓਰ ਵਾਪਸ ਆਉਣਗੇ।
“ਸ਼੍ਰੀ ਅੰਨ ਮਹਿਲਾ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਸੈਂਟਰ ਘਰਵਾਸੜਾ” ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਸਰੋਜਨੀ ਦੇਵੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਜੈਵਿਕ ਹਰੜ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਮੱਕੀ, ਗਹੂੰ ਅਤੇ ਰਾਗੀ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕਰਦੀਆਂ ਸਨ, ਪਰ ਮੌਸਮ ਅਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਧੀਆ ਲਾਭ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦਾ ਸੀ। 2023 ਤੋਂ ਉਹ ਧਰਮਪੁਰ FPO ਨਾਲ ਜੁੜ ਗਈਆਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜੈਵਿਕ ਹਰੜ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮਿਲੀ। ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਤਿੰਨ-ਚਾਰ ਬੀਘਾ ਜ਼ਮੀਨ ‘ਤੇ ਹਰੜ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਚੰਗੀ ਉਤਪਾਦਨ ਹੋਈ। ਪਹਿਲੇ ਸਾਲ FPO ਨੇ ਖੇਤ ਤੋਂ ਹੀ 25 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਹਰੜ ਖਰੀਦ ਲਈ, ਪਰ ਹੁਣ ਇਹ 35 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋ ਦੀ ਦਰ ਨਾਲ ਵੇਚ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਮੂਹ ਦੀਆਂ ਮਹਿਲਾਵਾਂ ਆਪ ਹੀ ਕਟਾਈ, ਸੁਕਾਈ, ਪੀਸਾਈ ਅਤੇ ਪੈਕਿੰਗ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਘਰੇਲੂ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਵੀ ਨਿਭ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਜ ਤੋਂ ਸਮੂਹ ਨੂੰ ਸਾਲਾਨਾ 1 ਲੱਖ ਤੋਂ 1.5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੱਕ ਦੀ ਆਮਦਨ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਆਮਦਨ ਵਧਣ ਨਾਲ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਅਤੇ ਹੋਰ ਗ੍ਰਹਿ-ਖਰਚ ਲਈ ਆਸਾਨੀ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪਿੰਡ ਦੇ ਹੋਰ ਕਿਸਾਨ ਵੀ ਹੁਣ ਆਪਣੀ ਜ਼ਮੀਨ ਵਿੱਚ ਹਰੜ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਪਿੰਡ ‘ਚ ਹੀ 20-25 ਕੁਇੰਟਲ ਜੈਵਿਕ ਹਰੜ ਉਤਪਾਦਨ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ।
