ਹਰਿਆਣਾ ਆਈਏਐਸ ਅਫ਼ਸਰਜ਼ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਤਹਿਤ ਹੋਇਆ ਵਿਮੋਚਨ ਸਮਾਰੋਹ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਲੇਖਕ: ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਸੀਨੀਅਰ IAS ਡਾ. ਕੇ.ਕੇ. ਖੰਡੇਲਵਾਲ ਅਤੇ IAS ਅਧਿਕਾਰੀ ਏ.ਕੇ. ਸਿੰਘ
ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 9 ਦਸੰਬਰ 2025 Aj Di Awaaj
Haryana Desk: ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਨਾਇਬ ਸਿੰਘ ਸੈਣੀ ਨੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ‘ਹੈਂਡਬੁੱਕ ਫ਼ੋਰ ਏਗਜ਼ਿਕਿਊਟਿਵ ਮੈਜਿਸਟ੍ਰੇਟਸ’ ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਵਿਮੋਚਨ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਸੇਵਾਮੁਕਤ IAS ਅਧਿਕਾਰੀ ਡਾ. ਕੇ.ਕੇ. ਖੰਡੇਲਵਾਲ ਅਤੇ ਅਤਿਰਿਕਤ ਮੁੱਖ ਸਚਿਵ ਸ਼੍ਰੀ ਅਪੂਰਵ ਕੁਮਾਰ ਸਿੰਘ ਵੱਲੋਂ ਲਿਖੀ ਗਈ ਹੈ।
ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ IAS ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਅਤੇ ਕਈ ਸੀਨੀਅਰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਕ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਸਨ। ਇਸ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ ਦੇ ਸਕੱਤਰ ਡਾ. ਅਮਿਤ ਅਗਰਵਾਲ ਨੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਸ್ಮ੍ਰਿਤੀ-ਚਿੰਨ੍ਹ ਭੇਂਟ ਕੀਤਾ।
“ਕਿਤਾਬ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦਾ ਸੰਗਮ ਨਹੀਂ, ਲੇਖਕ ਦੀ ਸੋਚ ਤੇ ਸਾਧਨਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ” — ਮੁੱਖਮੰਤਰੀ
ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਕੇਵਲ ਇੱਕ ਰਸਮੀ ਸਮਾਰੋਹ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦਾ ਉਤਸਵ ਹੈ। ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ਸਿਰਫ਼ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਦੀ ਸੁਸ਼ੋਭਾ ਨਹੀਂ ਬਣਦੀ, ਬਲਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੀੜੀਆਂ ਲਈ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਡਾ. ਭੀਮਰਾਓ ਅੰਬੇਡਕਰ ਵੱਲੋਂ ਰਚੇ ਪਵਿੱਤਰ ਸੰਵਿਧਾਨ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਯੋਗਭਾਗ ਪਾਏਗੀ।
ਨਵੇਂ ਅਪਰਾਧਿਕ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਮੈਜਿਸਟ੍ਰੇਟਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਹੋਈ ਹੋਰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ
ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਨਾਗਰਿਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੰਹਿਤਾ 2023 ਨੇ ਪੁਰਾਣੇ CrPC-1973 ਦੀ ਥਾਂ ਲਈ ਹੈ। ਇਹ ਕਦਮ ਨਿਆਂ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਤੇਜ਼, ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਅਤੇ ਤਕਨਾਲੋਜੀ-ਅਧਾਰਿਤ ਬਣਾਉਣ ਵੱਲ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਪਹੁੰਚ ਹੈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਅਤੇ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰੀ ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਦੇ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਨ ਹੇਠ ਹਰਿਆਣਾ ਨੇ ਇਹ ਤਿੰਨੇ ਨਵੇਂ ਅਪਰਾਧਿਕ ਕਾਨੂੰਨ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਾਗੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਇਸ ਬਦਲਾਅ ਦੇ ਸਮੇਂ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਮੈਜਿਸਟ੍ਰੇਟਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਹੋਰ ਵੀ ਵਧ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਕਿਤਾਬ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ: 10 ਭਾਗ, 45 ਅਧਿਆਇ — ਇੱਕ ਸੰਪੂਰਨ ਰੈਫ਼ਰੈਂਸ ਗ੍ਰੰਥ
ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਸਿਰਫ਼ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਮੈਜਿਸਟ੍ਰੇਟਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ, ਅਧਿਕਾਰ, ਜ਼ਮੀਨੀ ਹਾਲਾਤਾਂ ਅਤੇ ਕਾਰਜ-ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ ਦਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸਪਸ਼ਟ, ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ੀਲ ਅਤੇ ਸੌਖਾ ਵੇਰਵਾ ਹੈ।
ਵਿਸ਼ੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ:
ਨਿਵਾਰਕ ਨਿਆਂ
ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਾਰਵਾਈ
ਮੈਜਿਸਟ੍ਰੀਅਲ ਜਾਂਚ
ਮੌਤ ਘੋਸ਼ਣਾਵਾਂ
ਪਹਿਚਾਣ ਪਰੇਡ
ਕਾਨੂੰਨ-ਵਿਵਸਥਾ
ਦੰਗਾ ਨਿਰੋਧ
ਮਾਨਹਾਨੀ
ਅਵਮਾਨਨਾ
ਅਨੁਸ਼ਾਸਨਿਕ ਅਧਿਕਾਰ
ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਹਰ ਨਵੇਂ, ਜਵਾਨ ਅਤੇ ਤਜਰਬੇਕਾਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਲਈ ਦਿਸ਼ਾ-ਦਰਸ਼ਕ ਸਾਬਤ ਹੋਵੇਗੀ।
ਲੇਖਕਾਂ ਦੇ ਵਿਚਾਰ
ਡਾ. ਕੇ.ਕੇ. ਖੰਡੇਲਵਾਲ
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਤਜਰਬਿਆਂ ਅਤੇ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦੀ ਲੰਮੀ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਨਿਸਤਾਰ ਹੈ। ਨਵੇਂ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦੇ ਲਾਗੂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਫੀਲਡ ਅਫ਼ਸਰਾਂ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਉਸੇ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖ ਕੇ ਲਿਖੀ ਗਈ ਹੈ।
ਏ.ਕੇ. ਸਿੰਘ (ਅਤਿਰਿਕਤ ਮੁੱਖ ਸਚਿਵ)
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਿਰਫ਼ ਕਾਨੂੰਨੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਕਾਫ਼ੀ ਨਹੀਂ—ਅਧਿਕਾਰੀ ਦਾ ਧੀਰਜ, ਤਜਰਬਾ ਅਤੇ ਸਥਿਤੀ ਅਨੁਸਾਰ ਸੁਝਬੂਝ ਸਹੀ ਫੈਸਲੇ ਦੀ ਬੁਨਿਆਦ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਪੁਸਤਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਗੁਣਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਡਾ. ਅਮਿਤ ਅਗਰਵਾਲ (ਸਕੱਤਰ, IAS ਐਸੋਸੀਏਸ਼ਨ)
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਵਿਮੋਚਨ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਉੱਦਘਾਟਨ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਿਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਵੱਲ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਦਮ ਹੈ। ਹਰਿਆਣਾ ਉਹਨਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਵੇਂ ਕਾਨੂੰਨ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲਾਗੂ ਕੀਤੇ ਹਨ।
ਸਮਾਰੋਹ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਤਿਥੀ
ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਸੈਕਟਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਅਰੁਣ ਕੁਮਾਰ ਗ
ਅਤਿਰਿਕਤ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਸੈਕਟਰੀ ਡਾ. ਸਾਕੇਤ ਕੁਮਾਰ
ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਸਚਿਵ ਸ਼੍ਰੀ ਡੀ.ਐਸ. ਢੇਸੀ
ਸੇਵਾਮੁਕਤ IAS ਅਧਿਕਾਰੀ ਸ਼੍ਰੀਮਤੀ ਢੀਰਾ ਖੰਡੇਲਵਾਲ
ਹਰਿਆਣਾ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਹੋਰ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀ
ਸਾਰ
ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਨਵੇਂ ਅਪਰਾਧਿਕ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਮੈਜਿਸਟ੍ਰੇਟਾਂ, ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਿਕ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਫ਼ੀਲਡ ਅਫ਼ਸਰਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਸੰਪੂਰਨ, ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ੀਲ ਅਤੇ ਜੀਵੰਤ ਗਾਈਡ ਵਜੋਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸਮਰਥਾ ਅਤੇ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰੇਗੀ।
