13 ਫਰਵਰੀ 2025: Aj Di Awaaj
ਬਰਡ ਫਲੂ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਈ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਦਹਿਸ਼ਤ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਹੈ। ਇਸ ਮਹੀਨੇ 6 ਫਰਵਰੀ ਨੂੰ ਝਾਰਖੰਡ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਰਾਂਚੀ ‘ਚ ਬਿਰਸਾ ਵੈਟਰਨਰੀ ਕਾਲਜ ਦੇ ਪੋਲਟਰੀ ਫਾਰਮ ਦੇ ਮੁਰਗੀਆਂ ‘ਚ H5N1 ਇਨਫਲੂਐਂਜ਼ਾ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੋਈ ਸੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਭੋਪਾਲ ਦੇ ਇੱਕ ਪੋਲਟਰੀ ਫਾਰਮ ਤੋਂ ਸੰਕਰਮਿਤ ਮੁਰਗੀਆਂ ਦੇ ਸੈਂਪਲ ਟੈਸਟ ਵਿੱਚ ਪਾਜ਼ੇਟਿਵ ਪਾਏ ਗਏ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਾਂਚੀ ਸਮੇਤ ਪੂਰੇ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਸਿਹਤ ਵਿਭਾਗ ਚੌਕਸ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਛਿੰਦਵਾੜਾ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਿੱਲੀਆਂ ਵਿੱਚ H5N1 ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਸਾਵਧਾਨੀ ਵਰਤਦਿਆਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਘਰਾਂ ਦੇ 1 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੇ ਦਾਇਰੇ ਵਿੱਚ ਚਿਕਨ ਅਤੇ ਮਟਨ ਦੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਸਿਰਫ ਪੰਛੀਆਂ ਨੂੰ ਹੁੰਦੀ ਸੀ ਪਰ ਹੁਣ ਕੁਝ ਜਾਨਵਰ ਵੀ ਇਸ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਲੋਕ ਡਰੇ ਹੋਏ ਹਨ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਵੀ ਚੌਕਸ ਹੋ ਗਈ ਹੈ। ਕੇਂਦਰੀ ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ, ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਅਤੇ ਡੇਅਰੀ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਮੁੱਖ ਸਕੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਪੱਤਰ ਲਿਖ ਕੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਬਰਡ ਫਲੂ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਲੱਛਣ ਅਤੇ ਰੋਕਥਾਮ।
ਬਰਡ ਫਲੂ ਕੀ ਹੈ?
ਬਰਡ ਫਲੂ ਇੱਕ ਵਾਇਰਸ ਦੁਆਰਾ ਫੈਲਣ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ, ਜੋ ਜਿਆਦਾਤਰ ਮੁਰਗੀਆਂ, ਕਬੂਤਰਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਪੰਛੀਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਮਨੁੱਖਾਂ ਅਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਤੱਕ ਵੀ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਵੱਡੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਹੁਣ ਤਾਂ ਪਸ਼ੂ ਵੀ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ ਬਿਮਾਰ
ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਸਿਰਫ ਪੰਛੀਆਂ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਸੀ ਪਰ ਹੁਣ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਆ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਗਾਵਾਂ, ਮੱਝਾਂ ਅਤੇ ਸੂਰ ਵਰਗੇ ਜਾਨਵਰ ਵੀ ਇਸ ਦੀ ਲਪੇਟ ਵਿੱਚ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਵਾਇਰਸ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਖਤਰਨਾਕ ਹੁੰਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਕਿਉਂ ਫੈਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਬਰਡ ਫਲੂ?
ਪਰਵਾਸੀ ਪੰਛੀ:- ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪੰਛੀ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਜੇ ਉਹ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਵਾਇਰਸ ਲੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਹ ਦੂਜੇ ਪੰਛੀਆਂ ਵਿੱਚ ਫੈਲਦਾ ਹੈ।
ਸੰਕਰਮਿਤ ਪੰਛੀਆਂ ਨਾਲ ਸੰਪਰਕ:- ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਸਿਹਤਮੰਦ ਪੰਛੀ ਬਿਮਾਰ ਪੰਛੀ ਦੇ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਵੀ ਬਿਮਾਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਗੰਦਗੀ ਅਤੇ ਲਾਪਰਵਾਹੀ:- ਪੋਲਟਰੀ ਫਾਰਮਾਂ ਅਤੇ ਖੁੱਲੇ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਫਾਈ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲਦੀ ਹੈ।
ਕੱਚੇ ਮੀਟ ਅਤੇ ਆਂਡੇ ਤੋਂ ਖ਼ਤਰਾ:- ਜੇਕਰ ਘੱਟ ਪਕਾਇਆ ਜਾਂ ਸੰਕਰਮਿਤ ਚਿਕਨ ਮੀਟ ਜਾਂ ਅੰਡੇ ਖਾਏ ਜਾਣ ਤਾਂ ਇਨਸਾਨ ਵੀ ਬਿਮਾਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਬਰਡ ਫਲੂ ਦੇ ਲੱਛਣ
ਪੰਛੀਆਂ ਵਿੱਚ: ਥਕਾਵਟ, ਨਾ ਖਾਣਾ, ਘੱਟ ਅੰਡੇ ਦੇਣਾ ਅਤੇ ਅਚਾਨਕ ਮੌਤ।
ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਿੱਚ: ਤੇਜ਼ ਬੁਖਾਰ, ਖੰਘ, ਗਲੇ ਵਿੱਚ ਖਰਾਸ਼, ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ।
ਜਾਨਵਰਾਂ ਵਿੱਚ: ਸੁਸਤੀ, ਭੁੱਖ ਘੱਟ ਲੱਗਣਾ, ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਅਚਾਨਕ ਮੌਤ।
ਕਿਵੇਂ ਕਰੀਏ ਬਚਾਅ?
ਸਰਦੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ‘ਚ ਬਰਡ ਫਲੂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਧਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਚੋ ਜਿੱਥੇ ਬਰਡ ਫਲੂ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਸੰਕਰਮਿਤ ਪੰਛੀਆਂ ਅਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ। ਚਿਕਨ ਅਤੇ ਅੰਡੇ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਕਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਖਾਓ। ਪੋਲਟਰੀ ਫਾਰਮ ਅਤੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਰੱਖੋ। ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਪੰਛੀ ਜਾਂ ਜਾਨਵਰ ਵਿੱਚ ਬਿਮਾਰੀ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇ ਤਾਂ ਤੁਰੰਤ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਸੂਚਿਤ ਕਰੋ।
