12 ਜੂਨ 2025 , Aj Di Awaaj
International Desk: ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਅਕਤੂਬਰ 2023 ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਗੈਰਕਾਨੂੰਨੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਰਹਿ ਰਹੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀਆਂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਕਾਰਵਾਈ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਮੁਹਿੰਮ ਤਹਿਤ ਹੁਣ ਤੱਕ ਲਗਭਗ 10 ਲੱਖ ਅਫ਼ਗਾਨ ਨਾਗਰਿਕ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਛੱਡ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਅਜੇ ਵੀ ਲੱਖਾਂ ਅਫ਼ਗਾਨ ਅੰਦਰੂਨੀ ਹੱਦਾਂ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਜਲਦੀ ਦੇਸ਼ ਛੱਡਣਾ ਹੋਵੇਗਾ।
ਇਸ ਮੁਹਿੰਮ ਦੌਰਾਨ, ਕਈ ਅਫ਼ਗਾਨ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਅਚਾਨਕ ਹੁਕਮ ਮਿਲਿਆ – ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲਈ ਛੱਡਣ ਲਈ ਸਿਰਫ਼ 45 ਮਿੰਟ ਮਿਲਣਗੇ। ਇਹ ਹੁਕਮ ਸੁਣ ਕੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਹੀ ਉਲਟ ਗਈ।
“ਜਦੋਂ ਪੁਲਿਸ ਆਈ, ਮੈਨੂੰ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਆਈ ਕਿ ਹੋ ਰਿਹਾ ਕੀ ਹੈ” – ਸ਼ੇਰ ਖਾਨ
42 ਸਾਲਾ ਸ਼ੇਰ ਖਾਨ, ਜੋ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਇੱਟਾਂ ਦੀ ਭੱਠੀ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਜਦ ਉਹ ਕੰਮ ਤੋਂ ਘਰ ਆਇਆ ਤਾਂ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਉੱਤੇ ਸਾਦਾ ਲਿਬਾਸ ਪਹਿਨੇ ਪੁਲਿਸ ਕਰਮੀ ਖੜੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਫ਼ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ 45 ਮਿੰਟ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਛੱਡਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਸ਼ੇਰ ਖਾਨ, ਜੋ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ‘ਚ ਹੀ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਨੇ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਤੇ 9 ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਰਸੋਈ ਦਾ ਕੁਝ ਸਮਾਨ ਤੇ ਕੱਪੜੇ ਸਮੇਟੇ, ਬਾਕੀ ਸਭ ਕੁਝ ਪਿੱਛੇ ਛੱਡ ਆਇਆ।
ਹੁਣ ਉਹ ਅਫ਼ਗਾਨ ਸਰਹੱਦ ਨੇੜੇ ਤੋਰਖਮ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਕੈਂਪ ‘ਚ ਰਹਿ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, “ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਕਮਾਈ, ਇੱਜ਼ਤ, ਘਰ ਦਾ ਸਾਮਾਨ – ਸਭ ਕੁਝ ਪਿੱਛੇ ਰਹਿ ਗਿਆ। ਪਰ ਇਹ ਸੰਤੋਸ਼ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਇੱਜ਼ਤ ਨਾਲ ਵਾਪਸ ਆਏ ਹਾਂ। ਜੋ ਛੱਡਿਆ ਹੈ, ਉਸ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਰੱਬ ਕਰੇਗਾ।”
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਅਫ਼ਗਾਨਾਂ ਲਈ ਤੈਅ ਕੀਤੀ ਸੀ ਸਮੇਂ ਦੀ ਸੀਮਾ
ਇਸ ਸਾਲ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੇ ਅਫ਼ਗਾਨ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਛੱਡਣ ਲਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਸੀਮਾਵਾਂ ਤੈਅ ਕੀਤੀਆਂ। ਇਸਲਾਮਾਬਾਦ ਅਤੇ ਰਾਵਲਪਿੰਡੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ 31 ਮਾਰਚ ਤੱਕ ਜਾਣਾ ਸੀ, ਜਦਕਿ ਪੰਜੀਕ੍ਰਿਤ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ 30 ਜੂਨ ਤੱਕ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਹੋਰ ਹਿਸਿਆਂ ਲਈ ਕੋਈ ਨਿਰਧਾਰਤ ਤਾਰੀਖ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।
ਰੋਜ਼ਾਨਾ 150 ਪਰਿਵਾਰ ਤੋਰਖਮ ਕੈਂਪ ਪਹੁੰਚ ਰਹੇ
ਤੋਰਖਮ ਕੈਂਪ, ਜਿਸਨੂੰ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੀ ਤਾਲਿਬਾਨ ਸਰਕਾਰ ਚਲਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਉਥੇ ਪਹੁੰਚਣ ਵਾਲੇ ਹਰ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਿਮ ਕਾਰਡ ਅਤੇ 10,000 ਅਫ਼ਗਾਨੀ ਰੁਪਏ (ਲਗਭਗ $145) ਦੀ ਮਦਦ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੈਂਪ ‘ਚ ਤਿੰਨ ਦਿਨ ਰਹਿਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਕੈਂਪ ਇੰਚਾਰਜ ਮੌਲਵੀ ਹਾਸ਼ਿਮ ਮੈਵੰਡਵਾਲ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਹੁਣ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਤਕਰੀਬਨ 150 ਪਰਿਵਾਰ ਆ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਦਕਿ ਦੋ ਮਹੀਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਗਿਣਤੀ 1,200 ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਉਮੀਦ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤੀ ਕਿ ਈਦ ਅਲ-ਅਜ਼ਹਾ ਦੇ ਬਾਅਦ ਦੁਬਾਰਾ ਆਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵੱਧੇਗੀ।
ਕੈਂਪ ਵਿੱਚ ਕਈ ਸਹਾਇਤਾ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵੱਲੋਂ ਭੋਜਨ, ਸਿਹਤ ਸੇਵਾਵਾਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਸਾਜੋ-ਸਾਮਾਨ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਸੀਲ ਨਾਂ ਦੀ ਸੰਸਥਾ ਸਾਫ-ਸਫ਼ਾਈ ਕਿਟ ਅਤੇ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।
ਅਫ਼ਗਾਨਾਂ ‘ਤੇ ਆਤੰਕਵਾਦ ਦੇ ਦੋਸ਼, ਤਾਲਿਬਾਨ ਨੇ ਕੀਤੀ ਤਖ਼ਲੀਫ਼
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਅਫ਼ਗਾਨ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ‘ਤੇ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਕਈ ਆਤੰਕਵਾਦੀ ਹਮਲਿਆਂ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਤੋਂ ਬਣਾਏ ਜਾਣ ਦੇ ਦੋਸ਼ ਲਾਏ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਤਾਲਿਬਾਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਹ ਦੋਸ਼ ਸिरे ਤੋਂ ਖਾਰਜ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ।
ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਨਹੀਂ ਬਣਾ ਰਹੀ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਇਨਸਾਨੀਅਤ ਅਤੇ ਇੱਜ਼ਤ ਨਾਲ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਪਰ ਜਮੀਨੀ ਹਕੀਕਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਹੀ ਘੰਟਿਆਂ ‘ਚ ਸਾਰਾ ਕੁਝ ਛੱਡ ਕੇ ਨਿਕਲਣ ‘ਤੇ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ – ਜੋ ਕਿ ਇਕ ਮਾਨਵਿਕ ਸੰਕਟ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ।
